ฝังเข็มตามระบบเส้นลมปราณ ร่วมกับการรักษาด้วยวิธีอื่น ๆ เช่น การรมยา การครอบแก้ว หรือการทานยาจีน

เคสตัวอย่างผู้ป่วย

คุณ A อายุ 32 ปี รักษาทั้งหมด 9 ครั้ง

เมื่อประมาณ 10 ปีที่แล้วเริ่มมีอาการปวดท้องประจำเดือน ปีนี้เริ่มปวดท้องหนักขึ้น และมีอาการหงุดหงิดง่าย อารมณ์แปรปรวน (ที่เราเรียกกลุ่มอาการนี้ว่า PMS หรือ Premenstrual Syndrome)

อาการ

ครั้งแรกที่เริ่มเข้ารับการรักษามีอาการปวดท้องประจำเดือน มีอาการหงุดหงิดง่ายช่วงก่อนมีประจำเดือนและระหว่างมีประจำเดือน เวลาปวดท้องจะทานยา Ponstan รอประมาณ 3 ชั่วโมงอาการปวดจะบรรเทาลง ทานวันละ 2 เม็ด (บางครั้งทาน Arcoxia วันละ 2 เม็ดแทน) ประจำเดือนรอบล่าสุดที่มา รอบเดือนประมาณ 6-7 วัน ปริมาณน้อย สีแดง มีลิ่มเลือด มีปวดศีรษะ ร่วมกับอาการร้อนวูบวาบตามตัวช่วงก่อนมีประจำเดือนและระหว่างมีประจำเดือน 2-3 วันแรก ขี้ร้อนแต่มือเท้าเย็น การนอนหลับปกติดี ตื่นมาสดชื่น ทานอาหารปกติ ขับถ่ายทุกวันวันละครั้ง

• 舌淡，苔白有齿

• 左：脉弦有力 ， 右：脉滑

• 诊断：寒凝血瘀（阴盛格阳）

แนะนำคนไข้ แช่เท้าด้วยน้ำอุ่น สวมถุงเท้าก่อนเข้านอนและหลังการรักษาให้ทานเนื้อสัตว์ และทานสมุนไพรที่มีฤทธิ์ร้อน เช่น ขิง กระเพรา พริกไทย หลีกเลี่ยงการทานน้ำเย็นช่วงมีประจำเดือน

ครั้งที่ 4 ที่คนไข้มาฝังเข็ม ประจำเดือนเพิ่งจะหมดไป รอบเดือนนี้ปวดท้องประจำเดือนน้อยลง ปวดเกร็ง ประจำเดือนสีน้ำตาลออกคล้ำ มีปวดศีรษะ ยังมีร้อนวูบวาบอยู่ มือเท้าเย็นดีขึ้นแต่ยังเย็นอยู่

• 舌淡红，苔薄白

• 左：脉弦 ， 右：脉弦

แนะนำคนไข้หลังการรักษาให้นำขิงผงผสมน้ำดื่ม ช่วยเรื่องให้ความอบอุ่นร่างกาย ทานน้ำอุณหภูมิห้อง งดทานน้ำเย็นของเย็นในช่วงที่มีประจำเดือนและก่อนประจำเดือนมา

ครั้งที่ 8 ที่คนไข้มาฝังเข็ม ประจำเดือนเพิ่งจะหมดไป รอบเดือนนี้ปวดท้องประจำเดือนแค่นิดเดียวปวดหน่วงๆแค่ 2 วันแรกที่ประจำเดือนมา ไม่ต้องทานยาแก้ปวด ประคบอุ่นบรรเทาอาการปวด ไม่มีอาการหงุดหงิด อารมณ์แปรปรวน มีอาการคัดตึงหน้าอกนิดหน่อย และมีอาการปวดศีรษะบางวันที่ทำงานหนัก อารมณ์ดี นอนปกติ ความอยากอาหารปกติ ขับถ่ายทุกวัน ไม่มีอ่อนเพลีย ไม่มีอาการร้อนวูบวาบ มือเท้าไม่เย็นแล้ว

• 舌淡红（暗），苔薄白

• 左：脉弦有力 ， 右：脉弦有力

อาการของคนไข้แสดงให้เห็นว่าจริงๆแล้วพื้นฐานร่างกายของคนไข้เป็นเย็นแต่อาการที่แสดงออกไม่ว่าจะเป็นอาการร้อนวูบวาบ ขี้ร้อนต่างๆ เป็นภาวะร้อนปลอม เพราะว่าชีพจร สีของลิ้นล้วนเป็นภาวะเย็น เราจึงวินิจฉัยว่าคนไข้เป็นภาวะ “ 阴盛格阳 ” (阴盛格阳 คือภาวะหรือกลุ่มอาการอินแรงขับหยางออกภายนอก หมายถึงพลังด้านอินภายในร่างกายมีกําลังแรงจัด จนขับหยางชี่ให้ออกไปอยู่ส่วนภายนอกของร่างกาย ทำให้เกิดสภาวะที่แท้จริงภายในร่างกายเย็น แต่แสดงออกภายนอกเป็นภาวะร้อนปลอม)

ในการรักษาจะเน้นอบอุ่นร่างกาย ปรับสมดุลของอวัยวะต่างๆ และเน้นการไหลเวียนเลือดของร่างกาย

ให้เลือดมีอุณหภูมิที่เหมาะสมไม่เย็นเกินและไหลเวียนไปเลี้ยงทุกส่วนของร่างกาย เมื่อร่างกายอุ่นขึ้น อาการมือเท้าเย็นดีขึ้น เลือดที่บีบตัวออกจากหัวใจไปเลี้ยงบริเวณเท้า เมื่อเวียนกลับขึ้นมาเลี้ยงที่มดลูกก็จะเป็นเลือดที่อุ่นจะทำให้คนไข้ไม่ปวดท้องประจำเดือน โดยให้คนไข้ออกกำลังกายให้เลือดลมไหลเวียนดีขึ้น ทานขิงผงเพิ่มความอบอุ่นให้กับร่างกาย และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ร่วมด้วย

การรักษาอาการปวดประจำเดือนด้วยศาสตร์การแพทย์แผนจีน

วิธีการดูแลตนเอง

• ใช้กระเป๋าน้ำร้อนประคบท้องน้อยและช่วงเอวด้านหลัง
• แช่เท้าด้วยน้ำอุ่นและสวมถุงเท้าก่อนนอน
• พักผ่อนให้เพียงพอ
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• รับประทานผักและผลไม้ ลดปริมาณอาหารที่มีไขมัน เกลือ เครื่องดื่มผสมคาเฟอีน เครื่องดื่มแอลกอฮอล์และขนมหวาน หลีกเลี่ยงอาหารหมักดอง

บทนำ (เกริ่น)

ผู้หญิงจำนวนมากมีอาการปวดท้องก่อนมีประจำเดือน 1-2 วัน และระหว่างมีประจำเดือนในช่วงวันแรกๆ อาการปวดประจำเดือน (dysmenorrhea) มีตั้งแต่อาการปวดหน่วงหรือปวดเกร็งเล็กน้อย ไปจนถึงอาการปวดขั้นรุนแรงบริเวณท้องน้อยและอาจมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ปวดหลังด้านล่าง คลื่นไส้อาเจียน เหงื่อออก ท้องเสียหรือท้องผูก ท้องอืด เวียนศีรษะและปวดศีรษะ เป็นต้น

ในทางการแพทย์แผนปัจจุบัน อาการปวดประจำเดือนเกิดจากอะไร

าการปวดประจำเดือนเกิดจากสารที่ออกฤทธิ์คล้ายฮอร์โมน ชื่อว่า โพรสตาแกลนดิน (prostaglandin) ซึ่งก่อตัวขึ้นที่เยื่อบุโพรงมดลูกระหว่างมีประจำเดือน โพรสตาแกลนดินทำให้กล้ามเนื้อบีบตัวและหดเกร็งคล้ายกับอาการเจ็บปวดขณะคลอดบุตร นอกจากนี้ยังทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ ท้องเสีย หากร่างกายหลั่งสารนี้ในปริมาณมากจะยิ่งเพิ่มความรุนแรงของอาการบีบรัด ทำให้รู้สึกปวดประจำเดือนยิ่งขึ้น

ในทางการแพทย์แผนจีน อาการปวดประจำเดือนเกิดจากอะไร

ปวดประจำเดือน เป็นอาการปวดท้องน้อยช่วงก่อน ในระหว่างหรือหลังมีรอบเดือน ซึ่งจะรบกวนการทำงานและการดำเนินชีวิตปกติประจำวัน อาจเป็นแบบไม่ทราบสาเหตุหรือมีความผิดปกติจากการทำงานของมดลูก ดยแบ่งเป็นสองเเบบ คือตรวจไม่พบการเปลี่ยนแปลงของอวัยวะสืบพันธุ์ (แบบปฐมภูมิ) หรือทราบสาเหตุเนื่องจากมีพยาธิสภาพเปลี่ยนแปลงในอวัยวะสืบพันธุ์ (แบบทุติยภูมิ) การรักษาด้วยการฝังเข็มจะได้ผลดีในกรณีปวดประจำเดือนชนิดปฐมภูมิ

อาการและอาการแสดง

• มีประวัติปวดท้องน้อยซึ่งสัมพันธ์กับคาบเวลาที่จะมีรอบเดือนค่อนข้างชัดเจนหรืออาจเคยมีประวัติของปริมาณเลือดประจำเดือนที่ผิดปกติ มีบุตรยาก ใช้การคุมกำเนิดด้วยการใส่ห่วง  และเคยมีประวัติอุ้งเชิงกรานอักเสบ

• มักจะปวดท้องน้อยก่อนประจำเดือนมา 1 – 2 วัน โดยจะปวดมากที่สุดในวันแรกที่มีประจำเดือน อาการปวด มีลักษณะปวดเกร็ง เป็นพัก ๆ หรือท้องแน่นอืดร่วมกับหน่วงท้อง ในรายที่รุนแรงจะปวดร้าวไปที่เอวหรือสะโพก ทวารหนัก ช่องคลอด ขาหนีบ และอาจมีอาการหน้าซีดขาว เหงื่อออกตัวเย็น มือเท้าเย็น จนเป็นลมหมดสติได้

อย่างไรก็ตามอาการปวดนี้จะไม่มีลักษณะของกล้ามเนื้อท้องเกร็งแข็ง หรือปวดเมื่อปล่อยมือจากการกด บางรายจะปวดเมื่อใกล้หมดหรือหลังหมดประจำเดือนแล้ว 1 – 2 วัน

การวิเคราะห์แยกกลุ่มอาการโรค

1. ความเย็นชื้นตกค้าง (寒凝血瘀)

อาการ : ปวดเย็นท้องน้อยก่อนหรือระหว่างมีรอบเดือน ขี้หนาว ประจำเดือนมาน้อยไม่คล่อง สีม่วงหรือดำเป็นลิ่ม ร่วมกับมีตัวเย็น แขนขาเย็น ปวดตามข้อ ลิ้นและฝ้าสีขาวเหนียว และชีพจรจมหรือจมตึงแน่น (沉脉 หรือ 沉紧脉)

2. ความร้อนชื้นอุดกั้น (湿热蕴结)

อาการ : ปวดแสบปวดร้อนท้องน้อยก่อนมีประจำเดือนหรือขณะมีประจำเดือน ไม่ชอบกด ปวดลามไปถึงบริเวณเอวและก้นกบ ประจำเดือนมามาก หรือประจำเดือนมานาน ประจำเดือนสีแดงอมม่วง ลักษณะข้น หรือมีลิ่มเลือด มักมีตกขาวเยอะและมีสีเหลืองข้น กลิ่นเหม็น หรือมีไข้ต่ำๆ ลิ้นแดง ฝ้าสีเหลืองหนา และชีพจรลื่นเร็ว (滑数脉)

3. ชี่ติดขัดและเลือดคั่ง (气滞血瘀)

อาการ : ปวดแน่นอึดอัดท้องน้อยก่อนหรือระหว่างมีรอบเดือน ประจำเดือนมาน้อยไม่คล่อง สีม่วงหรือดำเป็นลิ่ม ร่วมกับแน่นทรวงอก ชายโครงและเต้านม ลิ้นสีม่วงหรือมีจ้ำเลือด และชีพจรจมหรือจมฝืด (沉脉 หรือ 沉涩脉)

4.ชี่และเลือดพร่อง (气血虚弱)

อาการ : ปวดโล่งๆ บริเวณท้องน้อยระหว่างหรือหลังมีรอบเดือน กดท้องแล้วรู้สึกดีขึ้น ประจำเดือนสีแดงจาง ร่วมกับหน้าซีดขาว อ่อนเพลียไม่มีแรง วิงเวียนศีรษะ ลิ้นซีด ฝ้าบาง และชีพจรเล็กและอ่อนแรง (细弱脉)

5. ชี่ไตพร่องหรืออ่อนแอ (肾气亏损)
อาการ : ปวดโล่งๆ บริเวณท้องน้อยหลังมีรอบเดือน ประจำเดือนไม่สม่ำเสมอ อาจมากหรือน้อย สีแดงจาง ไม่เป็นลิ่ม ร่วมกับมีอาการปวดเมื่อยอ่อนล้าบริเวณหลังและเข่า นอนไม่หลับ วิงเวียนและมีเสียงดังในหู ลิ้นซีด ฝ้าน้อย และชีพจรเล็ก (细脉)

การรักษาอาการปวดประจำเดือนด้วยศาสตร์การแพทย์แผนจีน

ฝังเข็มตามระบบเส้นลมปราณ ร่วมกับการรักษาด้วยวิธีอื่น ๆ เช่น การรมยา การครอบแก้ว หรือการทานยาจีน

Self care product

การแช่เท้าในน้ำอุ่นๆกับสมุนไพรจีน

Sorry, this entry is only available in 日本語.

Sorry, this entry is only available in 日本語.

Sorry, this entry is only available in 日本語.

Sorry, this entry is only available in 日本語.