สวัสดีค่ะ แพทย์จีน ภาสินี เชิดชูเหล่า(หมอณัฏฐ์) จากเจสหคลินิก สาขาพร้อมพงษ์นะคะ วันนี้จะมาแชร์ตัวอย่างกรณีการรักษาในผู้ป่วยวัยทอง ที่ผลการรักษาค่อนข้างดีผู้ป่วยทานยาจีนควบคู่ไปกับการฝังเข็มปรับการไหลเวียนของเลือด ซึ่งสามารถช่วยบรรเทาอาการร้อนวูบวาบ นอนไม่หลับของผู้ป่วยให้ดีขึ้นได้ตามลำดับ จนอาการเกือบกลับมาเป็นปกติทั้งหมด

 

 

 

ข้อมูลผู้ป่วย

ผู้ป่วยเพศหญิง อายุ 45 ปี เข้ารับการรักษาครั้งแรก เมษายน 2566
เข้าพบแพทย์ด้วยอาการสำคัญ อาการร้อนวูบวาบและมีเหงื่อออก 3 เดือน

 

• ประวัติการเจ็บป่วยปัจจุบัน : สามเดือนก่อนมารักษากับแพทย์แผนจีน ผู้ป่วยเริ่มมีอาการร้อนวูบวาบ มีเหงื่อออกช่วงใบหน้าและลำตัว (เหงื่อออกตอนกลางวันและตอนนอน) ไปโรงพยาบาล ตรวจเลือด พบว่าฮอร์โมนน้อย ประวัติประจำเดือนช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา บางเดือนไม่มา เดือนที่มาก็มีปริมาณน้อย มา1-3วัน  อาการร่วม นอนหลับไม่สนิท รู้สึกตัวตลอดเวลา มือเท้าเย็น ดื่มแอลกอฮอล์ 5 วันต่อสัปดาห์ สูบบุหรี่ รับประทานอาหารได้ปกติ ขับถ่ายปกติ

 

• ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต : ปฏิเสธประวัติแพ้ยา ปฏิเสธประวัติแพ้อาหาร ปฏิเสธประวัติผ่าตัด
• การตรวจร่างกาย : ลิ้นแดงม่วงเข้ม ฝ้าขาวอมเหลืองเป็นแผ่นหนา ชีพจรพร่องและอ่อนแรง
• การวินิจฉัย : อาการวัยทอง กลุ่มอาการชี่และเลือดติดขัด และ กลุ่มสารอินพร่องทำให้เกิดความร้อนขึ้น (气滞血瘀证และ 阴虚火旺证)

 

การรักษา

จุดฝังเข็ม

จุดหลัก	百会  关元  肾俞  太溪  三阴交
จุดเสริม	大椎  气海  足三里  合谷  印堂  曲骨  中脘

 

ตำรับยา

ตำรับยาหลัก	六味地黄丸 (ลิ่วเว่ยตี้หวงหวาน)
ตัวยาเสริม	知母 (จือหมู่)，黄柏 (หวงป๋อ)，地骨皮 (ตี้กู่ผี)

 

คำแนะนำของแพทย์เพื่อให้ผู้ป่วยนำไปปฏิบัติเพื่อช่วยส่งเสริมการรักษา

นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด ทำจิตใจให้ผ่อนคลาย ลดปริมาณการดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่ลง เพราะว่าการสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์จะยิ่งเผาผลาญสารน้ำในร่างกาย ทำให้ร่างกายร้อนและแห้ง

 

• การประเมินผลกันรักษา ครั้งที่ 1 – 3
  อาการร้อนวูบวาบดีขึ้น ตัวยังร้อนอยู่ ประมาณ 30 นาทีแล้วหายไป มีอาการทุกๆ 2 ชั่วโมง ยังมีเหงื่อออกทั้งตอนกลางวันและตอนนอน  การนอนหลับดีขึ้น ยังมีตื่นกลางดึก มือเท้าไม่เย็นแล้ว ใจสั่นอยู่บ้างเล็กน้อย　ยาจีนตำหรับ 六味地黄丸加减

 

• การประเมินผลกันรักษา ครั้งที่ 6-9
  อาการร้อนวูบวาบดีขึ้นมาก มีอาการร้อนอยู่ประมาณ 5 นาทีแล้วหายไป มีอาการทุกๆ 4-5 ชั่วโมง นอนดีขึ้น ไม่ค่อยมีตื่นกลางดึกแล้ว เหงื่อออกน้อยลง

 

• การประเมินผลกันรักษา ครั้งที่ 13
  ไม่มีอาการร้อนวูบวาบแล้ว นอนหลับดี ไม่มีตื่นกลางดึก มีเหงื่อออกเล็กน้อย อาการโดยรวมดีขึ้นดีไปโรงพยาบาลตรวจฮอร์โมนลดลงเหลือ FSH=17 (ก่อนมารักษาค่า FSH=76) และค่า Estrogen ปกติ มีไข่ตก

 

วิเคราะห์ผลการรักษา

เนื่องจากคนไข้มีอาการร้อนวูบวาบ เหงื่อออก ประจำเดือนมาไม่ปกติ นอนไม่หลับ มีเหงื่อออกเยอะทั้งตอนกลางวันและตอนกลางคืน ประกอบกับลิ้นแดงม่วงเข้มและชีพจรเต้นพร่องและอ่อนแรง พอรักษาไปสักระยะหนึ่งลิ้นคนไข้มีสีแดงและชีพจรเต้นเร็วและเล็ก

จากกลุ่มอาการข้างต้นวิเคราะห์คนไข้รายนี้จัดอยู่ในกลุ่มอาการไตอินพร่องและเกิดความร้อนขึ้น
ใช้วิธีบำรุงไตอิน เพื่อให้ไตอินกลับมาสมดุลอีกครั้ง ระบายความร้อนแก้อาการร้อนวูบวาบ มีคำพูดในแพทย์จีนกล่าวว่าไตเป็นทุนแต่แรกเกิด (肾为先天之本) และม้ามเป็นทุนหลังกำเนิด (脾为后天之本) ดังนั่นจึงควรบำรุงม้ามและชี่ควบคู่ไปด้วย

 

สรุปผลการรักษา

จากเคสตัวอย่างข้างต้นเห็นได้ว่าจากการรักษาโดยการใช้ยาจีนควบคู่ไปกับการฝังเข็มปรับการไหลเวียนของเลือด สามารถช่วยบรรเทาอาการร้อนวูบวาบ นอนไม่หลับของผู้ป่วยให้ดีขึ้นได้ตามลำดับ จนอาการเกือบกลับมาเป็นปกติทั้งหมด นอกจากนี้ยังช่วยบำรุงอวัยวะอื่นๆในร่างกายได้อีกด้วย อีกทั้งยังไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียงกับตัวผู้ป่วย ช่วยเสริมภูมิต้านทานของร่างกาย และปรับสมดุลการทำงานของร่างกาย ทำให้ร่างกายผลิตฮอร์โมนได้ปกติ

 

ผู้เขียนบทความ

พจ. ภาสินี เชิดชูเหล่า(หมอณัฏฐ์) ,พจ.วสมน โอภาสเพิ่มพงศ์(หมอฟร้องค์)